ลางสาด ผลไม้ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์

♣จากคำขวัญจังหวัดอุตรดิตถ์ “เหล็กน้ำพี้ลือเลื่อง เมืองลางสาดหวาน บ้านพระยาพิชัยดาบหัก ถิ่นสักใหญ่ของโลก” หรือจะเป็นคำขวัญของอำเภอลับแล “งามพระแท่นศิลาอาสน์  ถิ่นลางสาดรสดี   เมืองพระศรีพนมมาศ  แหล่งไม้กวาดตองกง ดงหอมแดงลือชื่อ  งามระบือน้ำตกแม่พูล”   จะเห็นได้ว่าทั้งสองคำขวัญจะมีผลไม้ประจำจังหวัดที่ขึ้นหน้าขึ้นตาจนกล่าวขานกันตลอดมา จนได้เป็นสัญลักษณ์ของจังวัด นั่นก็คือ...ลางสาดลับแล

ศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์

http://www.easternlanna.org/travel_amoung_utd.php

♣ลางสาด ต้นกำเนิดเดิมอยู่ตามหมู่เกาะมาลายู ชวา อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์  ซึ่งเป็นประเทศแถบอากาศร้อนชื้น  อำเภอลับแล ก็มีสภาพอากาศเหมาะสมที่ลางสาดจะเจริญเติบโตได้ดี  ชาวสวนลับแลดั้งเดิมมีการปลูกลางสาดกันมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งผู้นำการปลูกในยุคนั้นคือพระศรีพนมมาศ นายอำเภอคนแรกของอำเภอลับแล แต่การปลูกลางสาดของชาวสวนส่วนใหญ่ก็จะปลูกโดยการใช้เมล็ด ไม่มีการจัดระเบียบสวน นึกอยากจะปลูกตรงไหนก็ปลูก บางสวนต้นลางสาดจะอยู่ใต้ต้นทุเรียน หรือที่ท่านเห็นในหมู่บ้านจะเห็นต้นลางสาดอยู่ใต้ต้นมะพร้าว อยู่ใต้ต้นหมาก จนดูเป็นป่าไปหมดทั้ง ๆ ที่เป็นที่ตั้งของหมู่บ้าน

ต้นลองกองอายุ 6 ปี

ดอกลองกอง

♣เนื่องจากลางสาดเป็นผลไม้ที่มีเปลือกบาง เก็บได้ไม่นาน ถึงแม้บางท่านจะติดใจในรสชาติ แต่เนื่องจากขนส่งไปไกล ๆ ไม่ได้จึงไม่เป็นที่นิยม  ชาวสวนในปัจจุบันจึงเปลี่ยยอดพันธุ์เป็นลองกอง วิธีการก็คือตัดต้นลางสาดให้ตอสูงประมาณ 1 เมตร พอเริ่มมีแขนงแตกออกมา ก็เลี้ยงกิ่งแขนงให้โตพอประมาณแล้วจึงนำยอดลองกองมาเสียบ เมื่อติดแล้วก็จะตัดยอดลางสาดออก ดูแลต่อจนกระทั่งติดผล ก็จะได้ลองกองลับแล มีบางท่านพยายามจะเรียกลองกองที่ต่อบนต้นตอลางสาดว่าเป็นลางกอง  ที่สวนห้วยผึ้งจันทน์ผา เจ้าของเดิมปลูกต้นลูกูไว้ ผมก็นำยอดลองกองไปต่อ แต่ติดยากกว่าต้นลางสาดมาก แล้วจะให้เรียกชื่อว่าอะไร...ผมว่าเรียกลองกองลับแล นั่นแหละดีแล้ว ....

ผลผลิตลองกอง

♣สำหรับรสชาติของลองกองลับแล จะแตกต่างกับรสชาติลองกองของภาคใต้ เพราะลองกองลับแลจะมีรสชาติหวานกลมกล่อม ถ้าไม่สุกงอมมากนักก็จะมีรสชาติหวานอมเปรี้ยว  ผมเคยนำลองกองลับแลไปฝากผู้ใหญ่ที่กระทรวงฯ เห็นเจ้าหน้าที่ที่มาจากภาคใต้แบกกล่องลองกองตันหยงมัสไปฝากเหมือนกัน  ส่วนที่ผมเอาไปเจ้าหน้าที่ที่กระทรวงเอาลองกองลับแลไปให้ท่านชิมและยังแจกเจ้าหน้าที่ที่ฝ่ายให้ชิมกันด้วย  พอผมเดินทางกลับมาเกือบครึ่งทางเจ้าหน้าที่โทรมาบอกว่าท่านและเจ้าหน้าที่ฝ่ายถามว่าผลไม้อะไรเหมืองลองกอง แต่รสชาติไม่เหมือนลองกองตันหยงมัส ผมก็บอกกลับไปว่า......ลองกองลับแล...

ลองกองวางขายที่ตลาดผลไม้หัวดง

♣ช่วงเดือน กรกฎาคมนี้ลางสาดลับแล  ลองกองลับแล กำลังเริ่มสุก  ที่ตลาดผลไม้เทศบาลหัวดง อำเภอลับแล เริ่มมีออกมาวางจำหน่ายแล้ว คาดว่าปีนี้จะมีลางสาดลับแล และลองกองลับแลจะออกสู่ตลาดมาก เพราะจากที่สังเกตจากสวน ช่อดอกลองกองติดมากจนต้องจ้างคนไปเด็ดช่อดอกออก ให้เหลือกิ่งละไม่มาก ไม่เช่นนั้นลูกจะเล็ก ช่อดอกจะสั้น จึงคาดว่าผลผลิตน่าจะออกมากกว่าปีที่ผ่านมา....

ลองกองวางจำหน่ายราคาไม่แพง

♣ถ้าท่านว่างมีโอกาสผ่านไปทางอุตรดิตถ์ ก็ช่วยอุดหนุนลองกอง ลางสาด บ้างนะครับ พื้นที่ที่ปลูกในจังหวัดอุตรดิตถ์มีหลายอำเภอไม่ว่าจะเป็น อำเภอลับแล อำเภอเมือง อำเภอท่าปลา จะอุดหนุนที่ตลาดไหนก็แล้วแต่จะกรุณาครับ แต่ถ้าจะไปให้ถึงถิ่นดั้งเดิมของลางสาด ก็เชิญที่ตลาดผลไม้เทศบาลหัวดง ตำบลแม่พูล อำเภอลับแลครับ ท่านที่ติด GPS ก็ตั้งหน้าจอไว้ที่วัดหัวดง หรือเทศบาลหัวดง ก็ได้ครับ เพราะตลาดอยู่ติดวัดและเทศบาลนั่นแหละครับ  ส่วนรสชาติเป็นอย่างไรก็ลองไปชิมกันนะครับ ....

ขอขอบคุณข้อมูลภาพจาก..

                                   http://www.easternlanna.org/travel_amoung_utd.php